ՀԵՂԻՆԱԿԻ ԴԻՐՔՈՐՈՇՄԱՆ ՀԱՐՑԻ ՇՈՒՐՋ «ԴՐԱԿՈՒԼԱՅԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ» ԳՐՔՈՒՄ. Ի՞ՆՉ Է ՆՇԱՆԱԿՈՒՄ ՉԱՐ ԻՄԱՍՏՈՒՆԸ

##article.authors##

  • Անդրեյ Ռանչին Լոմոնոսովի անվան Մոսկվայի պետական համալսարան

Հիմնաբառեր-:

«Դրակուլայի պատմությունը», հեղինակի դիրքորոշումը, հերոսի կերպարը, Դրակուլայի «չար իմաստությունը» և հերետիկոսները

Վերացական

Հոդվածում քննարկվում է հեղինակի դիրքորոշումը հին ռուսական գրականության ամենաօրիգինալ և խորհրդավոր հուշարձաններից մեկում՝ «Դրակուլայի պատ­մությունը» (15-րդ դարի վերջ), որը նվիրված է հայտնի վալախյան կառա­վարչին: Հեղինակի վերաբերմունքը հերոսի նկատմամբ գիտնականների կողմից մեկ­նա­բանվել է տարբեր ձևերով՝ որպես անվիճելի դատապարտում, որպես երկիմաստ գնահատական, որպես ներողություն: Ուշադրության կենտրոնում է վալախյան կառա­վարչի չարամիտ սահմանումը: Ապացուցված է, որ այս լեքսեման՝ հունարե­նից վերցված հետք է, որը ավանդաբար բնութագրում է հերետիկոսներին, ցույց է տալիս մտքի այլասերվածությունը, Դրակուլայի արարքների դիվային բնույթը: Նրա գործողությունները հիմնված են հպարտության, դաժանությամբ հարբածության և ամեն ինչ ու բոլորին իր իշխանությանը ենթարկելու ցանկության վրա: Հեղինակի գնահա­տականը «Պատմության» հերոսի վերաբերյալ պետք է ճանաչվի որպես միա­նշանակ բացասական:

Հղումներ

[Arhangel'skij A.S.] K izucheniyu drevnerusskoj literatury: Ocherki i issledovaniya A.S. Arhangel'skogo. Tvoreniya otcov cerkvi v drevnerusskoj pis'mennosti. – SPb.: Tipografiya V.S. Balasheva, 1888. – 146 s.

Biblioteka literatury Drevnej Rusi. – SPb.: Nauka, 1999. – T.2: XI–XII veka. – 556 s.

Biblioteka literatury Drevnej Rusi. – SPb.: Nauka, 1999. – T.7: Vtoraya polovina XV veka. – 581 s.

Ginzburg K. Verh i niz. Tema zapretnogo znaniya v XVI–XVII vekah // Ginzburg K. Mify – emblemy – primety: Morfologiya i istoriya. Sb. st. / per. s ital. i poslesl. S.L. Kozlova. – M.: Novoe izd-vo, 2004. – S.133–158.

Zimin A.A. Ivan Peresvetov i ego sovremenniki: ocherki po istorii russkoj obshchestvenno-politicheskoj mysli serediny XVI veka. – M.; L.: Izd-vo AN SSSR, 1958. – 498 s.

Isakov A.A., Neupokoeva V.Yu. Filosofskie i social'no-politicheskie idei russkih eretikov konca XV veka v «Skazanii o Drakule-voevode» // Molodoj uchenyj. 2015. № 2 (82). – S. 639–642.

Karavashkin A.V. Literaturnyj obychaj Drevnej Rusi. – M.: ROSSPEN, 2011. – 544 s.

Karamzin N.M. Istoriya gosudarstva Rossijskogo. 2-e izd., ispr. – SPb.: Tipografiya N. Grecha, 1819. T.7. – 235+106 s.

Kormchaya Ryazanskaya 1284 goda. – Rossijskaya nacional'naya biblioteka (Sankt-Peterburg); F.p.II.1; URL: https://kp.rusneb.ru/item/reader/kormchaya-serbskoy-redakcii. Data obrashcheniya: 11.05.2025.

Lur'e Ya.S. Ideologicheskaya bor'ba v russkoj publicistike konca XV – nachala XVI veka / otv. red. D.S. Lihachev. – M.L.: Izd-vo AN SSSR, 1960. – 532 s.

Lur'e Ya.S. Literatura v period obrazovaniya edinogo Russkogo gosudarstva. Elementy Vozrozhdeniya v russkoj literature. Seredina XV – XVI vek // Istoriya russkoj lite ratury: v 4 t. – L.: Nauka. Leningr. otd-nie, 1980. – T.1: Drevnerusskaya literatura. Literatura XVIII veka. – S.185–290.

Lur'e Ya.S. Russkie sovremenniki Vozrozhdeniya: Knigopisec Efrosin. D'yak Fedor Kuricyn. – L.: Nauka, Leningr. otd, 1988. – 161 s.

Lur'e Ya.C., Grigorenko A.Yu. Kuricyn Fedor Vasil'evich // Slovar' knizhnikov I knizhnosti Drevnej Rusi. – L.: Nauka, 1988. – Vyp.2 (XIV – vtoraya polovina XVI v.). Ch.1: A–K / otv. red. D.S.Lihachev. S. 504–510.

Odesskij M. Yavlenie vampira // Stoker B. Drakula: [roman] / per. s angl., primech. T. Krasavchenko. – M.: Enigma, 2007. – S.7–56.

Povest' o Drakule / issled. i podgot. tekstov Ya.S. Lur'e. – M.; L: Nauka, 1964. – 213 s.

Ranchin A.M. «Povest' o Drakule» i predstavlenie o dobrodetel'nom i «zlom» gosudare v drevnerusskoj knizhnosti [nachalo] // Rossiya XXI. 2017. № 2. – S. 94–121.

Ranchin A.M. «Povest' o Drakule» i predstavlenie o dobrodetel'nom i «zlom» gosudare v drevnerusskoj knizhnosti [okonchanie] // Rossiya XXI. 2017. № 3. – S. 66–97.

Ranchin A.M. K voprosu ob interpretacii drevnerusskoj «Povesti o Drakule» // Literaturovedcheskij zhurnal. 2024. № 2(64). – S. 70–93.

Slovar' drevnerusskogo yazyka (XI–XIV vv.): v 10 / gl. red. R.I. Avanesov. – M.: Russkij yazyk, 1990. – T. 3: (dobrodѣtel'no - izzhechisѧ). – 511 s.

Slovar' russkogo yazyka XI–XVII vv. – M.: Nauka, 1979. – Vyp. 6: (ZIPUN" – IYaNUARIJ) / gl. red. S.G. Barhudarov. – 360 s.

Talmazan O. Avtorskij vymysel v «Skazanii o Drakule voevode» // Filosofskij polilog: mezhdunarodnyj centr izucheniya russkoj filosofii. 2018. Vyp. 3. – S. 151–176.

Talmazan O. Pritcha o dvuh monahah v «Skazanii o Drakule voevode» // Identichnost' na perekrestke kul'tur: yazyk, literatura, obrazovanie: sb. nauchnyh statej / otv. red. i sost. N. Ivanich. – SPb.: Aletejya, 2023. – S. 41–52.

Uzhankov A.N. Lekciya 15. Skazanie o Drakule Voevode. Povest' o Dmitrii Basarge // URL: https://get-tune.cc/song/5209829-a.n.-uzhankov/63991259-lekciya-15.-skazanie-odrakule-voevode.-povest-o-dmitrii-basarge/. Data obrashcheniya: 12.01.2017.

[Shevyrev S.P.] Istoriya russkoj slovesnosti. Lekcii Stepana Shevyreva, ordinarnogo akademika i professora. – M.: Tipografiya Bahmeteva, 1860. – Chast' chetvertaya, soderzhashchaya XV-e stoletie i nachalo XVI-go. – 198 s.

Yusim M.A. Makiavelli. Moral', politika, fortuna: Etika Makiavelli v Rossii. – M.: Kanon+, 2011. 669 s.

Ostroz'ka Bibliya / opracyuvav ta prigotoviv do druku erm. arhi-mandrit dr. Rafaїl (Roman Turkonyak). – Kiїv; L'viv: Ukraїn'ske Biblijne tovaristvo; Blagodijnij fond «Kniga», 2006. – 1957 s.

##submission.downloads##

Հրապարակված

2025-09-04