ԱՐԱՐԱՏԻ ՊԱՏԿԵՐԻ ՍԻՄՎՈԼԻԶՄԸ. ԲԱՆԱՍՏԵՂԾԱԿԱՆ ՎԵՐՆԱԳՐԵՐԻ ԻՄԱՍՏԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հիմնաբառեր-:
Արարատ, օրանուն, լեռ, պատկերի խորհրդանիշ, պոեզիա, վերնագրի իմաստաբանություն, մոտիվ, ուղղահայացություն, աշխարհի մոդելՎերացական
Այս հոդվածը ուսումնասիրում է Արարատ լեռան պատկերի խորհըրդանշականությունը բանաստեղծական տեքստերում, որոնց վերնագրերում ներառված է լեռան տեղանունը: Ուսումնասիրությունը հիմնված է Մ.Դ. Ամիրխանյանի «Հայաստանը ռուսական պոեզիայի հայելու մեջ» (2022) գրքում հրապարակված բանաստեղծությունների վրա: Գրքում օգտագործված ընտրության չափանիշները թույլ են տալիս ներառել բոլոր այն բանաստեղծությունները, որոնցում Արարատի պատկերը տեքստում զբաղեցնում է «ուժեղ դիրք» և կենտրոնական տեղ: Բրյուսովի, Մանդելշտամի, Լուգովսկոյի, Մատուսովսկու, Դուդինի, Զվյագինցևայի, Նիկոլաևսկայայի, Սերգեևի, Տրիֆոնովի, Չիչիբաբինի և Լիսնյանսկայայի ստեղծագործությունների վերլուծության միջոցով հոդվածը բացահայտում է Արարատի պատկերի խորհրդանշական իմաստները բանաստեղծությունների մեծ մասում, ուսումնասիրում է դրանցում առկա մոտիվների համակարգը և ուրվագծում դրանց պոետիկայի առանձնահատկությունները: Արարատ (կամ դրա ածանցյալ) անվանումով բանաստեղծությունների հիմնական մոտիվը Ջրհեղեղի և փրկության աստվածաշնչյան թեման է: 20-րդ դարի ռուսական պոեզիայում Արարատի կերպարը ներկայացված է բազմազան ձևերով՝ որպես սրբազան լեռ, «Արարչության ժամանակակից», աշխարհի տիեզերական առանցք և մարդակերպ կերպար, որն առավել լիարժեքորեն բացահայտվում է այնպիսի մոտիվներով, ինչպիսիք են «մշուշի մեջ լեռը», միայն քչերին տեսանելի «ոսկե գմբեթը», և լեռան սավառնող, լողացող կամ թռչող պատկերը, որը ձգվում է դեպի իր հայրենիքը կամ ստվեր է գցում դրա վրա։ Արարատի կերպարի կենտրոնական դերը այս բանաստեղծություններում ձևականորեն ամրապնդվում է վերնագրի կառուցվածքի միջոցով։ Սա հաստատվում է անվանական վերնագրերի և բանաստեղծական սկզբնատառերի մեր վերլուծությամբ, ինչպես նաև ենթավերնագրերի և էպիգրաֆների գեղարվեստական գործառույթներով՝ որպես վերնագրի համալիրի բաղադրիչներ։
Հղումներ
Amirhanyan M.D. Armeniya v zerkale russkoj poezii / Pod red. I.V. Romanovoj. Izd. 3-e, dop. i dorab. Erevan: Kopi Print, 2022. 662 s.
Bychkov S. L.N. Tolstoj. Ocherk tvorchestva. M.: Goslitzdat, 1954. 480 s.
Vovk O.V. Znaki i simvoly v istorii civilizacij. – M.: Veche, 2005., s. 76.
Dyhnova E. Obraz gory u F.I. Tyutcheva i Vyach. Ivanova // Issledovatel'skij zhurnal russkogo yazyka i literatury, 2015, 2 (5). S. 109–127.
Krzhizhanovskij S. Poetika zaglavij. M.: KIP «Nikitinskie subbotniki», 1931. 33 s.
Literaturnaya enciklopediya terminov i ponyatij / Gl. red. i sostavitel' A.N. Nikolyukin. M.: NPK «Intelvak, 2001. 1900 stb.
Mify narodov mira. Enciklopediya: v 2-h t. T. 1. M.: Sovetskaya enciklopediya, 1980. 672 s.
Poetika: slovar' aktual'nyh terminov i ponyatij / Gl. nauch. red. N.
##submission.downloads##
Հրապարակված
Թողարկում
Բաժին
Արտոնագհր
Copyright (c) 2025 A. I. SMIRNOVA
Այս աշխատանքն արտոնագրված է որպես a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
